Αυλώνας και Αυλών

(αλβαν. Vlore). Πόλη (147.267 κάτ. το 2001) και λιμάνι της Ν Αλβανίας. Είναι χτισμένη γύρω στο ενάμισι μίλι μακριά από την παραλία όπου βρίσκεται το λιμάνι της, το καλύτερο και ασφαλέστερο λιμάνι της χώρας. Η πόλη παρουσιάζει γραφικότητα, χάρη στα παλαιά αρχοντικά της κτίρια και στους μιναρέδες της. Περιβάλλεται από καλλιεργημένες εκτάσεις και είναι κέντρο γεωργικής και κτηνοτροφικής περιοχής. Σε μικρή απόσταση από την πόλη υπάρχει λίμνη που χωρίζεται από τη θάλασσα με μια λεπτή λουρίδα στεριάς. Η λωρίδα αυτή σχηματίστηκε από τη λάσπη του ποταμού Αώου, με την επενέργεια και των ρευμάτων της Αδριατικής. Πριν από τον σχηματισμό της λωρίδας, η λιμνοθάλασσα αυτή αποτελούσε ωραίο φυσικό λιμάνι. Ο Α. είναι έδρα και του ομώνυμου νομού (2.706 τ. χλμ., 193.361 κάτ. το 2001) της Αλβανίας. Στα μέσα του 19ου αι. ο ελληνικός πληθυσμός της πόλης έφτασε τις 20.000. Στην πόλη αυτή, ο Αλβανός Ισμαήλ Κεμάλ μπέης Βλιώρας κήρυξε την ανεξαρτησία της Αλβανίας (18 Νοεμβρίου 1912). Τον Δεκέμβριο του 1914 την πόλη κατέλαβε η Ιταλία, που την έκανε στρατιωτική βάση της. Η αντίσταση όμως των Αλβανών, που εκδηλώθηκε το 1920, ανάγκασε την Ιταλία να αποσυρθεί. Το 1939 η Ιταλία κατέλαβε και πάλι την πόλη. Στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, ο ελληνικός στόλος βομβάρδισε την πόλη τα μεσάνυχτα της 4ης προς την 5η Ιανουαρίου 1941.